اگرچه از نگاه اقتصادی، حمل و نقل کالا، ارائه خدمات به حساب می آید، لیکن باربری به دلیل ارتباط تنگاتنگی که با صنعت برقرار کرده است به خودی خود یک صنعت محسوب می گردد. خروجی صنعت حمل و نقل، توسعه تجارت و محصولات صنعتی می باشد لذا حمل و نقل استاندارد کالا به طور مستقیم در پیشرفت اقتصاد، تجارت و صنعت تاثیر خواهد گذاشت. ارائه خدمات چه در سطح باربری درون شهری باشد همچون حمل اثاثیه منزل در اصفهان، چه در حد حمل و نقل محصولات شرکت های بزرگ همچون حمل و نقل آهن آلات از کارخانه ذوب آهن اصفهان (تصویر شماره 1 ) ، همه و همه نیازمند تدوین رویه ها، مدارک مربوط به الزامات مشتری مداری، نگرش فرآیندی، رویکرد سیستمی، بهبود مستمر و تصمیم گیری بر اساس حقایق و واقعیات موجود می باشد.
در این مقاله می خواهیم علاوه بر بررسی استاندارد تضمین کیفیت باربری به مواردی عملی از رویه های موجود در خدمات حمل و نقل کالا به ویژه در صنایع محصولات فولادی بپردازیم.
استاندارد ایزو 9000 چیست؟
تدوین روش های استاندارد در ارائه خدمات و تولید محصولات از مرحله طراحی، تولید و ارائه خدمات تحت پوشش استاندارد ISO 9000 قرار می گیرد. باید توجه داشت این استاندارد به خودی خود به کیفیت محصول یا کیفیت خدمات ارائه شده نمی پردازد. در بخش دامنه ی این استاندارد آمده است : این استاندارد بین المللی، اصول اولیه سیستم مدیریت کیفیت را شرح می دهد. بنابراین با مراجعه به این استاندارد، کلیه کلید واژه ها و اصول اولیه سیستم مدیریت کیفیت را خواهیم آموخت. (پی دی اف استاندارد 9000)
استاندارد 9001 چیست؟
پس از آشنایی با اصول اولیه و واژه های مربوط به سیتستم مدیریت کیفیت، نیاز به روشی مدون برای بنا کردن این سیستم داریم. از این رو استاندارد ایزو، ISO 9001 را ارائه می دهد تا به این شرح نظام مدیریت کیفیت بنا گردد. در دامنه این استاندارد می خوانیم: این استاندارد بین المللی، الزامات نظام مدیریت کیفیت را برای ارائه محصول و خدمات مشخص می نماید.(پی دی اف استاندارد 9001)
استاندارد حمل و نقل کالا
مهمترین نکته ای که در استانداردهای ایزو در میابیم این است که برای بناکردن یک سیتسم نظام مند ارائه خدمات، می بایست ابتدا کلیه الزامات و تعاریف را به صورت مدون تهیه و تایید کنیم. این تایید عموما به وسیله بالاترین مقام سازمان صورت می گیرد. از این رو در بحث استاندارد حمل و نقل کالا نیز حداقل الزامات می بایست مشخص گردد و کلیه مفاهیم و تعاریفی که به نحوی با خدمات باربری مرتبط هستند تدوین گردند.
در این زمینه با توجه به گسترده بودن مفاهیم در باربری و صنعت حمل و نقل کالا، ایزو اقدام به تدوین استانداردهای گوناگونی نموده است. از جمله مهمترین این استاندارد ها استاندارد ISO26683 و استاندارد ISO 6346 می باشد.
استاندارد ISO 26683 استاندارد مرتبط با حمل و نقل کالا
استاندارد باربری ایزو 26683 محتوی کلیه الزامات و مستندات مرتبط با حمل و نقل می باشد. کلیه روش های حمل و نقل امروزی و سنتی، کلیه روش های بسته بندی، علامت گذاری و مشخصات نویسی، مشخصات مربوط به ماشین آلات باربری، و هر آنچه به بار و جابجایی آن مرتبط می باشد در این استاندارد ذکر شده است. همچنین به تفصیل کلیه استانداردهای ایزو دیگر که به نحوی با صنعت حمل و نقل در ارتباط هستند معرفی شده است. لیست مذکور در بخش رفرنس این استاندارد قرار دارد. (پی دی اف استاندارد 26683)
استاندارد ISO 6346 چیست؟
استاندارد ایزو 6346 که بر اساس استاندارد ISO 26683 با عنوان ماشین های حمل بار معرفی گردیده است، محتوی کلیه اطلاعات مربوط به ماشین آلات باربری و ماشین های حمل بار می باشد.
بنابر مطالب گفته شده می توان الزامات مربوط به صنعت حمل و نقل را تدوین نموده و بر اساس آنها نظام مدیریت کیفیتِ ارائه خدمات باربری را بنا نموده و آن را پایش نماییم. پایش یک نظام مدیریت کیفیت به مراتب از بنا نمودن آن اهمیت بیشتری دارد. در آنجا که استاندارد مبحث بهبود مستمر را مطرح می نماید، می بینیم ابتدا باید وضعیت موجود سیستم بر اساس حقایق و واقعیات موجود کاملا شفاف گردد. پس از مشخص شدن وضعیت موجود سازمان می بایست یک هدفگذاری برای ارتقاء آن صورت گیرد و از آن پس باید مدارکی دال بر حرکت سیستم در جهت ارتقاء آن تولید و تایید گردد. بدین سان سیستم مدیریت کیفیت می تواند از کارآیی لازم برخوردار گردد.(پی دی اف استاندارد 6346)
اما همانطور که گفته شد در این نوشتار می خواهیم یک نمونه ی عملی از مدیریتِ کیفیت ارائه خدمات در امر باربری را با هم بررسی نماییم. یکی از مهمترین صنایع کشور ما صنایع فولاد می باشد. حمل و نقل محصولات فولادی که داخل کشور تولید می شوند امری بسیار مهم و نیازمند استانداردهای مدیریتی لازم می باشد. کارخانجات ذوب آهن اصفهان و فولاد مبارکه از مهمترین تولید کنندگان محصولات فولادی هستند که نقش مهمی در صنایع فولادی ایفا می کنند. اما این دو تولید کننده بزرگ کشورمان عملا در صنعت حمل و نقل کالا نیز به طور غیر مستقیم تاثیر گذار هستند. اما آیا می توان بدون داشتن رویه های مشخص در بحث حمل و نقل محصولات فولادی از قبیل حمل و نقل میلگرد ذوب آهن، باربری ورق گرم فولاد مبارکه و حمل و نقل صدها آیتم دیگر به طور سیستماتیک و موفق عمل نمود؟ باید این نکته را نیز در نظر گرفت که هزینه های باربری به طور مستقیم می تواند در قیمت محصولات فولادی تاثیر گذار باشند. لذا این رویه های مشخص توسط استاندارد باربری مشخص می گردد. کمیته های تدوین رویه های استاندارد حمل و نقل کالا، فرآیندها و مستندات مربوط به این موضوع را به طور مستمر بررسی می کنند و در صورت نیاز با ویرایش آنها به ارتقاء سیستم حمل و نقل محصولات کمک می نمایند.
در اینجا می خواهیم یک رویه جاری در بارگیری از ذوب آهن اصفهان و همچنین اعلام بار فولاد مبارکه به شرکت حمل و نقل کالا را به عنوان نمونه عملی بررسی نماییم.
قیمت روز میلگرد آجدار ذوب آهن اصفهان را در مدیران آهن مشاهده فرمایید.
نحوه اعلام بار و بارگیری در اصفهان
اعلام بار در اصفهان به چند صورت انجام می شود:
- اعلام بار در سالنهای اعلام بار ذوب آهن اصفهان که در ترمینال امیر کبیر اصفهان صورت می گیرد.
- سالن اعلام بار فولاد مبارکه که بارهای ورق تولیدی مجتمع فولاد مبارکه اصفهان را در آنجا اعلام نموده و شرکت های باربری مطلع می گردند.
- سالن اعلام بار ترمینال امیرکبیر اصفهان که فقط بارهای ذوب آهن اصفهان از قبیل میلگرد ذوب آهن، تیرآهن، کلاف و بارهای صادراتی اعلام می گردد.
لازم به ذکر است اعلام بار به صورت آزاد در اصفهان نیز صورت می گیرد که نمونه آنها بارهای فله، سنگ، کاشی، سیمان و … می باشد که در این خصوص شرکت های حمل و نقل اصفهان اقدام به جذب صاحبات کالا نموده و برای آنها خدمات باربری را انجام می دهند.
پس از اعلام بار رانندگان ماشین آلات حمل و نقل کالا، به صورت مستقیم با شرکت حمل و نقل ارتباط برقرار نموده و اکثر بارهای اصفهان یعنی چیزی حدود 90 درصد آن به صورت آزاد و بدون اعلام بار در سالن های بار حمل می گردد. در این روش کرایه بر اساس توافق بین صاحبان کالا و شرکت حمل و نقل و سپس با راننده انجام می گردد. این امر از نظر قانون تجارت مجاز بوده و حق و حقوق صاحبان کالا و حتی رانندگان محفوظ می ماند.
نحوه توافق صاحبان بار با رانندگان باربری دقیقا همانند عرضه و تقاضا می باشد. اما در سالنهای اعلام بار کرایه ها برای یک سال مقطوع بوده و عرصه کار را برای رقابت بیشتر از بین می برد.
بد نیست بدانیم استان اصفهان به دلیل موقعیت سوق الجیشی جغرافیایی و قرار گرفتن در مرکزیت کشور عزیزمان، تاثیر فوق العاده ای در رونق صنعت حمل و نقل داشته است. شهرستان اصفهان با بیش از حدود 10 درصد از بارهای کل کشور رتبه اول حمل کالا در کشور را دارد و باربری های اصفهان با توجه به پراکندگی در تمام استان می توانند حمل کلیه محصولات تولید شده را پوشش دهند. باربری اصفهان به مشهد و یا باربری بندرعباس به اصفهان ، دو مثال برای نشان دادن محوریت این استان در امر حمل و نقل کشوری می باشد.
چشم انداز بار اصفهان در آینده مسئولین کشور را بر آن داشته تا با احداث مفهوم بندر خشک، بتوانند از این استان پتانسیل خاصلی را به بهره برداری برسانند که در حال حاضر بندر خشک اصفهان جانمائی گردیده است.
سخن پایانی
حال که اهمیت استان اصفهان و بحث باربری در اصفهان و همچنین حمل بار از ذوب آهن اصفهان و بارگیری محصولات فولاد مبارکه مشخص گردید، اهمیت استاندارد کردن رویه های موجود در صنعت حمل و نقل این استان بیش از پیش مشخص می گردد. باربری درون شهری می تواند با حداقل الزامات استاندارد حمل و نقل کالا به سطح بالایی از ارائه خدمات دست یابد در حالیکه حمل و نقل بیل المللی کالا نیازمند تدوین استاندارد های فرامنطقه ای و گلوبال در امر باربری می باشد. حد وسط این دامنه، باربری کشوری می باشد که از نمادهای بارز آن باربری محصولات ذوب آهن و حمل و نقل محصولات فولاد مبارکه اصفهان بوده و نیازمند نگرش نوینی در امر استاندارد حمل و نقل کالا و پیشبرد مقاصد باربری مطابق با استاندارد می باشد.
قیمت ورق سیاه فولاد مبارکه اصفهان را در مدیران آهن مشاهده کنید
کلیپ – فن آوری های نوین در بارگیری محصولات فولادی( دانلود)